خطاناپذیری علم حضوری

راز خطا ناپذیرى علم حضورى چیست؟
با توجه به توضیحى که درباره علم حضورى و علم حصولى و فرق آنها داده شد معلوم مى‏شود که چرا علم به نفس و علم به حالات نفسانى و همچنین سایر علوم حضورى اساسا خطا ناپذیرند زیرا در این موارد خود واقعیت عینى مورد شهود قرار مى‏گیرد به خلاف موارد علم حصولى که صورتها و مفاهیم ذهنى نقش میانجى را ایفاء مى‏کنند و ممکن است مطابقت کامل با اشیاء و اشخاص خارجى نداشته باشند .

به دیگر سخن خطاى در ادراک در صورتى قابل تصور است که بین شخص درک کننده و ذات درک شونده واسطه‏اى در کار باشد و آگاهى به وسیله آن تحقق یابد در چنین صورتى جاى این سؤال هست که این صورت یا مفهومى که بین درک کننده و درک شونده واسطه شده و نقش نمایانگرى از درک شونده را ایفاء مى‏کند آیا دقیقا درک شونده را نشان مى‏دهد و کاملا با آن مطابقت دارد یا نه و تا ثابت نشود که این صورت و مفهوم دقیقا مطابق با ذات درک شونده هست‏یقین به صحت ادراک حاصل نمى‏شود اما در صورتى که شى‏ء یا شخص درک شونده با وجود عینى خودش و بدون هیچ واسطه‏اى نزد درک کننده حاضر باشد و یا با آن وحدت یا اتحادى داشته باشد دیگر جاى فرض خطا نیست و نمى‏توان سؤال کرد که آیا علم با معلوم مطابقت دارد یا نه زیرا در این صورت علم عین معلوم است .
ضمنا معناى صحت و حقیقت بودن و متقابلا معناى خطا بودن ادراک روشن شد یعنى حقیقت عبارت است از ادراکى که مطابق با واقع باشد و کاملا آن را منکشف سازد و خطا عبارت است از اعتقادى که مطابق با واقع نباشد